Het toepassen van manipulaties (kraken in de volksmond) en mobilisaties (bewegen van een gewricht) gebeurt al duizenden jaren. De eerste betrouwbare bronnen over het toepassen van deze technieken stammen uit de vijfde eeuw voor christus. Voor zover we weten was het de Griekse arts, Hippocrates van Kos, die als eerst in een manuscript schreef over Manipulatieve technieken (Bron: Adams 1972 – Genuine work of hippocrates)
Als je gemanipuleerd wordt door je manueel therapeut hoor je vaak een knakje. Indien je manueel therapeut binnen 20 minuten nog een keer hetzelfde gewricht(je) kraakt (normaliter geen reden voor), hoor je hoogstwaarschijnlijk geen knakje. De reden dat je geen knakje hoort, komt doordat er bij een manipulatie van het gewricht gas en luchtbellen worden gevormd. De vorming van deze luchtbellen veroorzaakt het knakje. Het duurt circa 20 minuten voordat deze bellen weer zijn opgenomen door het synoviale vocht en nieuwe gas- luchtbellen kunnen ontstaan. (Bron: Evans 2002 – mechanism and effects of spinal high-velocity, low amplitude thrust manipulation)
Nu zullen sommige mensen denken, ik kan mijn enkel wel 10x achter elkaar laten kraken. Dit knakje is hoogst waarschijnlijk een knakje wat ontstaat door een peesje of bandje in de voet. Dit effect wordt mooi uitgelegd in het onderstaande filmpje.
Om de opleiding tot Manueel therapeut te doen moet iemand eerst vier jaar fysiotherapie hebben gestudeerd. Nadien kan een afgestudeerd fysiotherapeut een keuze maken om zich te specialiseren door het volgen van een drie jarige “Master of Science” opleiding. In deze opleiding wordt een manueel therapeut gespecialiseerd in met name wervelkolom gerelateerde klachten (rug/nek) en aangrenzende gewrichten (schouders/heup). Daarnaast leert een manueel therapeut de vaardigheid tot manipuleren. Een manueel therapeut kan door deze lange studietijd een goede afweging maken of het inzetten van een manipulatie wel of geen goed effect zal opleveren voor uw klachtenpatroon.
De manueel therapeut kan meerdere redenen hebben om een manipulatie in te zetten. Van oudsher dachten mensen dat een manipulatie iets recht zou zetten wat scheef zat. Deze theorie is achterhaald. Waar manipulaties wel voor kunnen worden gebruikt zijn onder andere (Bron: Schuitemaker – Extremiteiten):
In de video van Physiotutors hebben ze de artikelen van Bialosky en anderen (2017/2019) erbij gepakt om de verschillende doelstellingen en effecten van een Manipulatie/mobilisatie uit te leggen. De uitleg die zij gebruiken is wat technischer, maar zeker interessant om te kijken als je meer wil weten of de effecten van een manipulatie op mechanisch niveau, neurofysiologisch niveau, perifeer niveau, spinaal niveau en supraspinaal niveau
Dat ons lichaam complex in elkaar zit wisten jullie vast al. Maar dat pijn in de schouder een oorsprong kan hebben in de nek of bovenrug is wellicht nieuw voor u. Uit onderzoek blijkt dat een relatief hoog percentage van de schouderklachten gerelateerd zijn aan problemen in de nek of bovenrug. Zodoende kiest een manueel therapeut ervoor om bij schouderklachten ook altijd de bewegelijkheid van uw nek en bovenrug mee te nemen. Indien hier een bewegingsbeperking wordt gevonden, kan de manueel therapeut ervoor kiezen om een manipulatie of mobilisatietechnieken in te zetten, waarmee de schouderklachten wonderbaarlijk zullen afnemen.
Naast schouderklachten, kan een beperking in de nek/bovenrug ook leiden tot een “Tenniselleboog” of het onderhouden van het probleem. Op het moment dat uw therapeut alleen lokaal bezig is, zal er weinig veranderen als de oorzaak niet in de elleboog zelf zit. Uw manueel therapeut zal daarom uitgebreid uw nek/bovenrug/schouder meenemen in zijn onderzoek en behandeling indien hier bijzonderheden worden gevonden (Bron: Philipp Zunke 2020, Coombes 2017).
Soortgelijke casussen zien wij ook bij mensen met heupklachten, die te herlijden zijn aan lage rugproblemen.
Zoals bij puntje 4 beschreven zijn er een aantal redenen om een manipulatie in te zetten. In 99% van de gevallen zal de manueel therapeut het nooit alleen bij een manipulatie laten. Onze manueel therapeuten zullen over het algemeen oefeningen/beweegadviezen meegeven en indien nodig uitleg verschaffen over het fenomeen pijn (www.retrainpain.org), de invloed van stress/slaap op iemand zijn herstel. Manueel therapie wordt ook wel als een voorwaarde scheppende therapie gezien.
Binnen de opleiding manueel therapie wordt een halfjaar lang wekelijks stil gestaan bij hoofdpijnklachten. Een manueel therapeut is in staat om te achterhalen of de hoofdpijn gerelateerd is aan een probleem uit de nek. Op het moment dat er een stoornis wordt gevonden in één van de gewrichtjes hoog in de nek, kan er worden gekozen om deze te mobiliseren en in uitzonderlijke gevallen te manipuleren. Indien er sprake blijkt te zijn van uitstralende pijn naar het hoofd vanuit de spieren, zal de manueel therapeut door middel van stretch/mobilisatie/druk technieken en/of oefeningen proberen om de hoofdpijn te laten verminderen. Uiteraard kan een manueel therapeut alleen helpen bij pijnvermindering als de hoofdpijnklachten gerelateerd zijn aan structeren die door een manueel therapeut zijn te behandelen.
Op de vestigingen op Walcheren lopen 7 manueel therapeuten rond. Alle manueel therapeuten binnen onze vestiging zien veel rug- en nekklachten. Daarnaast heeft ieder zijn eigen interesses en expertises ernaast. Zo zien sommige van onze manueel therapeuten veel sporters, terwijl andere gespecialiseerd zijn in de kaak, duizeligheid en schouderproblematiek.
De manueel therapeut heeft naast kennis over de nek, rug, heup, schouder, hoofdpijn ook veel kennis opgedaan over duizeligheid. Door middel van een anamnese en onderzoeken kan de manueel therapeut een inschatting maken of de duizeligheid te behandelen valt. Indien er sprake is van BPPD kan een manueel therapeut de Epley maneuvre inzetten. Circa 80% van de mensen is dan binnen twee behandelingen volledig van de duizeligheidsklachten af. Duizeligheid kan ook ontstaan door spierspanningen in de nek. In dat geval zal de manueel therapeut hiermee aan de slag gaan.
Zoals bij punt 6 ook al is beschreven bestaat een behandeling bij de manueel therapeut bijna nooit alleen maar uit mobilisaties en manipulaties. Het zal zelfs regelmatig voorkomen dat een manueel therapeut er voor kiest om helemaal geen manuele therapie toe te passen, maar alleen adviezen of oefeningen mee te geven.
Een mooi voorbeeld hiervan is een casus (zie onderstaand filmpje) waarbij iemand hele dagen achter de computer zit, een stressvolle baan heeft, niet sport en stijfheid ervaart in de nek-schouderspieren. De kans is zeer groot dat deze persoon te veel in dezelfde houding zit waardoor ischemie (verminderde doorbloeding) ontstaat en het lichaam pijnsignalen gaat afgeven om de desbetreffende persoon in beweging te krijgen. Doordat deze persoon niet sport, zijn de nek-schouderspieren minder robuust en worden daardoor eerder overbelast. De stressvolle baan maakt hem/haar tevens sensitiever (gevoeliger), waardoor er (nog) sneller en meer pijn wordt ervaren.
Er zullen patiënten zijn die verwachten dat een manueel therapeut in bovenstaand geval manipuleert, stretcht of mobiliseert, waardoor de klachten (tijdelijk) wat minder zijn. Een goede manueel therapeut zal u echter uitleggen dat veel afwisselend bewegen en tenminste twee keer per week sporten op de lange termijn veel meer zal opleveren dan manuele technieken bij soortgelijke klachten.